Vanuit de kernvisie methode wordt uitgegaan van twee leerstijlen, het gevoel en het visuele, die uit de rechterhersenhelft komen en de digitale en auditief. Er zijn vanuit deze methode tips voor vele vlakken van het leren voor mensen die zich bevinden in de eerste leerstijl. Ik wil hier wat dieper op ingaan vanuit lateralisatie.
Dat (u)hb kinderen weinig noodzaak zien om te automatiseren is aannemelijk door een andere ontwikkeling van de prefrontale hersenschors dan niet (u)hb kinderen.
Vanuit mijn specialisme hoogbegaafdheid is het mij opgevallen dat deze kinderen vaker een andere voorkeursrichting lijken te hebben in hun lateralisatie ontwikkeling dan links-rechts, boven-beneden. Dit kan problemen geven die lijken op dyslexie. Nu onderschrijf ik de visie door Wim Bouman dat dyslexie het 3d of zoals hij aangeeft 'holistisch kunnen zien van dingen' is. Dus ook letters en cijfers.
Even terug naar die voorkeursrichting. Wat is dat nu precies en waarom is dit iets wat problemen geeft binnen het onderwijs? Nu is het zo dat wij in het Westen met zijn allen ooit besloten hebben dan wij een boek lezen van links naar rechts en van boven naar beneden. Anders dan bijvoorbeeld het Arabische schrift. Ook de indeling van andere zaken zoals bijvoorbeeld deuren hebben een zelfde manier van openen. Er zijn wel eens kinderen die daarom tegen een deur lopen.
Als jij niet van nature de links/recht, boven/beneden manier uitkiest als jouw voorkeursmanier, zul jij altijd degene zijn die zich moet aanpassen. Wel zijn er linkshandige scharen. En vaak lukt dit ook prima, mits- en dit is erg belangrijk - het kind de mogelijkheid krijgt eerst zijn of haar voorkeursrichting te ontdekken. En dit is waar het onderwijssysteem vaak te snel de leerling vraagt zich aan te passen. Want in groep 3 komt het schrijven aan bod, maar niet elk kind is dan al klaar met het onderzoeken van zijn of haar voorkeursrichting. Er zijn in deze tijd zelfs nog docenten die de leerling geen keus geven anders dan met rechts te schrijven (!). Door deze rigide houding is het de leerling die de dupe is.
Naast dat een leerling te vroeg gevraagd kan worden zich aan te passen met alle gevolgen van dien is het ook mogelijk dat een leerling rechtsgeoriënteerd is vanuit de ontwikkeling van de hemisferen. Wanneer dit het geval is moeten ze zich goed een beeld kunnen vormen van de gegeven lesstof.
Dit gebeurt niet altijd genoeg op school, vaak zelfs te weinig. Zo kan een leerling problemen met spelling hebben omdat er geen goed beeld is opgeslagen en de leerling de woorden fonetisch gaat schrijven. Bij geen beeld is het zowat onmogelijk om de correcte schrijfwijze aan te leren als de leerstijl overheersend visueel is. En een belangrijk neveneffect van te weinig beelden is dat de leerling het niet meer leuk vind om te leren schrijven en/of lezen. Zo kan er een neerwaartse spiraal ontstaan.
'Kennis is macht' gaat in dezen zeker op. Het herkennen van een verlate lateralisatie of andere voorkeursrichting dan die binnen het onderwijs in het Westen gebruikt wordt is hierin het begin. Dit is best lastig. Je moet dan maar net zien dat een leerling bijvoorbeeld rijmt op de eerste letter van een woord ipv de laatste. Of dat de som van rechts naar links wordt gelezen en 13 + 24 als antwoord 73 krijgt ipv 37. Allebei goede antwoorden, mits je het anders bekijkt. En dat is nu precies wat er nodig is. Bij twijfel stel gewoon de vraag 'waarom ben je tot dit antwoord gekomen?'. Zo krijg je inzicht in de werkstrategie van het kind.
Het niet automatisch uitgaan van 'fout antwoord + ongewenst gedrag in de klas = hulp nodig onder het gemiddelde niveau' is een tweede insteek die nogal eens kan helpen
Mihaly heeft een mooi schema gemaakt met de gevoelens die bij kinderen kunnen ontstaan als ze onder hun niveau moeten werken. Om deze kinderen weer in een flow te krijgen én te houden vraagt om een kijk naar boven. Wie durft?
